Interview met Kees van Dijk: “Op Weg Naar Vrijheid”

Op 26 en 27 oktober 2019 is het 75 jaar geleden dat de Schotten onder leiding van generaal Barber de Reusel overstaken en Moergestel bevrijdden van Nazi-Duitsland. Toneelgroep de Tweede Jeugd speelt de 26e een bijzonder toneelstuk…op straat! Kees van Dijk vertelt er in dit interview (13 oktober jl. bij MTV Radio Blabla) meer over.

Belevingstocht

Kees: “We beginnen op zaterdagochtend met een speciaal toneelstuk, dat de regisseur van de Tweede Jeugd heeft herschreven. Een belevingstocht is het, eigenlijk een grote flashback. Een oma loopt met haar kleinkind door het dorp en vertelt tijdens die wandeling wat er in de oorlog is gebeurd. De start is bij de Veerkes, of ja daarnaast, Hierneffe. In HiefNeffe hebben we de winkel van de dames van de Veerkes nagemaakt. Van ‘Rijnens’ (Marc red.) mogen we daar een winkeltje maken. Daar spelen we even en dan lopen we door het dorp naar Niels van de Ven op de hoek. Van zijn dubbele garage wordt een boerderij gemaakt. Aan dat stuk daar komt intens oorlogsgeweld te pas. Die mensen worden gebombardeerd en moeten worden geëvacueerd.”

Het publiek loopt de hele ronde met de spelers mee.

“Daarna lopen we naar de oude Pastorie. In de keuken is het volgende deel. Daar hebben we ook een schuilkelder gemaakt. Dan terug door de Postelstraat waar foto’s hangen van mensen die in de oorlog verongelukt zijn. Dan via het Simonnepaadje naar de brug. Daar staan jeeps en legervoertuigen klaar. Vanaf daar is de bevrijding. Via d’n Oude Dreef (Kloosterlaan) trekken we naar Stanislaus. Daar draait de film van Hans van Brunschot (MTV) over de bevrijding. We hebben koffie en thee plus chocomel voor de kindjes en daar eindigt het toneelstuk. Het duurt zo’n anderhalf uur en begint om 10, 13 en 15 uur.”

Op tijd zijn

Kees vertelt zonder ademhalen welke route er wordt afgelegd. De bevlogenheid spat er vanaf en zo benadrukt hij ook dat mensen op tijd aanwezig moeten zijn. “Ze moeten wel op tijd zijn, want we beginnen echt om 10 ure. Anderhalf uur hebben ze en dan als we naar ’t Stanislaus gaan dan krijgen ze koffie, thee en de kinderen krijgen warme chocomel. Ondertussen als wij van de brug naar daar lopen dan krijgen ze chocoladerepen uitgedeeld.”

Duitse en Engelse soldaten

Het toneelstuk toont in vogelvlucht alle facetten van de oorlog. Het leven toen, de bezetting, een bombardement, een razzia en uiteindelijk de bevrijding. Zo zijn er ook Duitse en Engelse soldaten, rollen die overigens door dezelfde acteurs worden vertolkt. “We hebben een stel fanatieke in huis gehaald. Eric Boogaers en consorten. Ze doen op een gegeven moment een razzia en dan zit je stijf op je stoel.”

Wat verwacht Kees er zelf van?

“Ik denk als er volk komt, dat het heel mooi zal zijn. Het is heel belangrijk om weer even bewustwording creëren. Want ik ben bang dat de jeugd niet beseft hoe snel het veranderen kan. Daarom is het zo belangrijk om die bevrijding nog een keer echt te vieren. Daarom wil ik iedereen uitnodigen voor het Oranjebal. Het liefst gekleed in de stijl van toen. [Bijna verontschuldigend] Geen verplichting hoor. het hoeft niet maar het mag wel.”

In Kees zijn ogen is meermaals tussen de regels door te lezen dat hij enorm veel tijd en energie in de organisatie steekt. Gelukkig lukt het hem soms om een iets te delegeren.

“Dès dan unne doorn út munne teen. Ik krèèg nog wel vaok te heure, laot es iemand aanders wè doen.”

Veel Gèssels volk op de been

Er is nogal wat mankracht gemoeid met de organisatie. Kees: “Ik wil ze allemaal opnoemen, maar straks vergeet ik er een paar en dan is het ook allemaal weer niet leuk. Mannen en vrouwen van de spelers, Niels van de Ven, Marc Rijnen voor de locatie. Familie van Riel uit Heukelom waar we de oude spullen voor o.a. de winkel in HierNeffe halen. Voor en achter de schermen dan kom je tot een man of 50. De kinderen van de twee scholen doen een dansje, olv Vanessa Oerlemans. Degene die de jeeps besturen. Ad Wolfs, Hans van Brunschot, Louis van de Meijdenberg Decorbouwer, de Naemloze spelers, vrijwilligers van SVM, de Heemkundekring, de scouting.”

Eigen ervaring

Aan het einde van het interview wordt duidelijk waarom Kees zo ontzettend veel tijd steekt in de viering van 75 jaar vrij Moergestel. Als kleine jongen ondervond hij aan den lijve wat de oorlog inhield en hoe het is om bezet te worden.

Kees: “Ik heb het nog meegemaakt. Ik heb gezien dat ze die school hebben gebombardeerd. Daar stond ik 300 à 400 meter vanaf. Dat staat nog zo op mijn netvlies. Een stuk of zes vliegtuigen en boem en de school was weg. Als je dat hebt meegemaakt beleef je dat toch wat anders.”

Besef van vrijheid

“Ik hoor ze al zeggen “meejs ge bent ôk vurt oud”. Maar de mentaliteit verandert zo verschrikkelijk veel, da’s dikwijls het probleem. Als ik maar genoeg heb. Als mijn loon maar groot is. Als mijn pensioen maar groot genoeg is. Als ik maar genoeg heb. Dan kan mij de rest niks schelen. Het is ieder voor zich. Als je nu kijkt naar de verkiezingen in Polen. Daar is een partij die alles belooft en die wint natuurlijk. Maar hoe en wie dat gaat betalen, dat zeggen ze er niet bij. Daar kijken de mensen tegenwoordig naar en daar ben ik een beetje bang voor. Mensen beseffen niet wat vrijheid is.”

Praktische informatie 75 jaar bevrijding Moergestel